Uznany w 2011 za pomnik historii, jeden z siedmiu cudów Polski, Kanał Elbląski od lat cieszy się popularnością. W linii prostej, liczy on 84 km, zaś biorąc pod uwagę wszystkie odgałęzienia, jego długość wynosi 151 km To dobry kierunek zarówno na wakacje, jak i na wypad weekendowy. Okolice są przepiękne, skąpane w naturze mazurskich pół, jezior i lasów. Kanał prowadzi od śluzy w Ostródzie po Elbląg, by wody nim płynące mogły zakończyć swój bieg w Zalewie Wiślanym. Przepiękne miejsce pełne śluz i pochylni gwarantuje niezapomniane przeżycia, jak choćby fragment rejsu, który odbywa się po trawie na pochylniach. Okolice Kanału Elbląskiego, to również osadzone w naturze, miejsca warte zwiedzania, jak choćby Zajazd pod Kłobukiem, znajdujący się w Małdytach, który swym wyglądem przypomina miniaturę gotyckiego zamku.
Kanał Elbląski – rys historyczny
Powodem jego powstania była konieczność stworzenia sieci komunikacyjnej łącząca Prusy z Morzem Bałtyckim dla szybko rozwijającego się przemysłu. Niezwykłą popularnością cieszyła się Sosna Taborska, cenna i poszukiwana, którą wykorzystywano w przemyśle szkutniczym do wyrobu masztów. Podstawowym wyzwaniem stała się różnica terenu, która między jeziorami Druzno i Piniewo miała 99 m, na terenie 10 kilometrów.
Prace nad budową Kanału rozpoczęto w 1844 roku. Szesnaście lat później powstały pierwsze cztery suche pochylnie: Buczyniec, Kąty, Oleśnica i Jelenie. Georg Jacob Steenke przyjmując zlecenie Fryderyka Wilhelma IV, stał się zarazem projektantem i realizatorem Kanału Elbląskiego. Prace nad wyrównywaniem poziomu wód owocowały powstawaniem śluz i pochylni. W roku 1873 oddano do użytku ostatni fragment Kanału od Starych Jabłonek do Staszkowa wiodący przez Jezioro Pauzeńskie, liczy on prawie 17 km i ze względów ochrony przyrody pływają po nim głównie kajaki i żaglówki.
Rejs po Kanale Elbląskim – statkiem Zefir
To na prawdę wyjątkowe doświadczenie, które na długo zapisuje się w pamięci niejednego turysty. Cudowna mazurska okolica, jeziora, lasy, pola to coś co sprosta oczekiwaniom nawet najbardziej wymagających turystów, na nawet ich zaskoczy, jak rejs po trawie.
Jedną z firm zajmujących się rejsami po tej niezwykłej przestrzeni jest Zefir. Statek pasażerski o tej samej nazwie ma w ofercie 4 opcje do wyboru, a są to:
– trwający ok 3 godziny szlak trzech pochylni: Buczyniec – Kąty – Oleśnica i z powrotem;
– szlak pięciu pochylni, trwający ok 4,5 godziny: Buczyniec – Kąty – Oleśnica – Jelenie – Całuny Nowe, rejs kończy się na rzece Elbląg przy Bulwarze Zygmunta Augusta;
– szlak rezerwatu, po którym rejs trwa ok 4,5 godziny, który rozpoczyna się przy Bulwarze Zygmunta Augusta a kończy na pochylni Buczyniec;
– ostatnią ofertą jest możliwość czarteru statku wraz z załogą, co może być dobrą opcją dla spotkań firmowych, czy rodzinnych, jak i imprez okolicznościowych. Można wówczas wybrać trasę samodzielnie.
Statek Zefir przebudowany na statek pasażerski od 2017 roku jest przewoźnikiem po Kanale Elbląskim. Do dyspozycji są dwa pokłady, górny i dolny. Ich zadaszenie i wygodne miejsca do siedzenia zapewniają komfort podróżujących nim turystom. Znajdziemy tu również bufet i toaletę. Można również skorzystać z koca, czy lornetki, jak również zrobić sobie zdjęcie w kapitańskiej czapce.
Atrakcje turystyczne na trasie Kanału Elbląskiego
Szlak zielony jest idealny dla turystów na każdym poziomie zaawansowania. Jest łatwy i dostępny. Najlepiej rozłożyć wędrówkę na kilka dni, żeby mieć więcej czasu na podziwianie okolicy i zanurzenie się w przyrodzie. Całkowita długość szlaku, to 146 km. Większość dróg, to drogi asfaltowe, niekiedy zamieniające się z leśne. Stąd szlak jest dobry nie tylko dla pieszych, ale i dla rowerzystów.
Swój początek ma w Rubnie koło Elbląga, prowadząc przez tereny równinne Żuław. Jest bardzo dobrze oznakowany i wiedzie od Jelonek wzdłuż Kanału Elbląskiego, przez pochylnie: Jelenie, Oleśnica, Kąty. Teren wznosi się stopniowo na terenie 10 km o 100 metrów. Następnie idziemy przez Zalewo, gdzie znajduje się malownicza marina położona nad Jeziorem Ewingi. Dalsze tereny prowadzą nas przez obszar Krajobrazowego Parku Pojezierza Iławskiego, by zakończyć naszą wędrówkę w Iławie nad najdłuższym jeziorem w Polsce, jakim jest Jeziorak.
Atrakcjami turystycznymi na tej trasie są zatem: miasto Elbląg, Kanał Elbląski, Żuławy Elbląskie, Pochylnie ( Jelonki, Oleśnica, Kąty, Buczyniec ), Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego, zamek w Szymbarku, jezioro Jeziorak i ekomarina Zalewo.
Akwedukt Karnicki
Zachodnia część Kanału Elbląskiego wiodąca od Miłomłyna, podczas powstawania, napotkała na trudność w postaci jeziora Karnickiego. W tym miejscu lustro wody było położone 2,5 metrów niżej niż Kanał Elbląski. Podniesienie poziomu wody zalałoby wiele okolicznych obszarów, zatem nie wchodziło w grę. Zdecydowano się więc na rozwiązanie, jakim było zbudowanie akweduktu (kanału) typu ziemnego na jeziorze Karnickim. To niezwykłe i wyróżniające się przedsięwzięcie, gdyż w tamtych czasach akwedukty były kojarzone raczej z budowami naziemnymi w postaci mostów.
Jezioro, w jego najwyższym miejscu podzielono na dwie części, usypując wał na dnie jeziora o szerokości 46 metrów, w środku położono rynnę o szerokości 10 metrów na głębokości półtora metra. Teren wzdłuż dodatkowo zalesiono, aby go umocnić. Ta powstał ten kanał. Jego zalesienie daje ciekawe doświadczenie podczas rejsów, zasłaniając jednak widok na dwie części jeziora.
Miasta, miasteczka i miejscowości warte odwiedzenia w okolicy Kanały Elbląskiego
– Elbląg, gdzie warto wybrać się, m.in: na Stare Miasto;
– Pasłęk, tu warto zobaczyć, m.in: Zamek Krzyżacki, mury obronne, czy gotycki Rausz;
– Małdyty, okolice Małdyt: Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Dnohowicach, Zamek Krzyżacki w Morągu i wiele innych
– Miłomłyn, gdzie jest położony Kanał Ostródzko – Elbląski, gdzie śluzy i pochylnie pozwalają pokonać stu metrową różnicę poziomu wody, jak również godna uwagi śluza komorowa;
– Siemiany, z wieloma przystaniami jachtowymi, czy pomostem przy barze „Szopa”;
– Zalewo, warto odwiedzić Dobrzyki, czyli najstarszą wieś w gminie, ja również wieś siedemsetletnią Boreczno, mur i baszta w Zalewie i wiele innych;
– Iława, atrakcje to m.in: neobarokowy ratusz, cerkiew bizantyjsko -ukraińska, zabytkowa kamienica, czy ośrodek narciarski w Kurzętniku zwany Kurza Góra;
– Ostróda, molo w Ostródzie, jezioro Drwęckie, Zamek Krzyżacki i Muzeum, czy Wieża Bismarcka;
– Stare Jabłonki, warto zobaczyć tunel z cegły jeziora Szeląg, łączący Szeląg Północny Wielki i Południowy Mały.
Okolice Kanału Elbląskiego, choć w przeważającej ilości skupione wokół rzek i jezior, prowadzą nas po zielonych terenach przez historię z czasów Krzyżaków. Zamki, mury obronne, muzea, czy wreszcie malownicze przystanie z przycumowanymi łódkami, czy jachtami, rejsy po trawie, pochylniach i przeprawach wodnych pozwalają na wypoczynek na łonie natury, sporty wodne, dotknięcie historii, dobre świeże mazurskie ryby i wiele, wiele innych. To idealne miejsce na dłuższe i krótsze wyprawy.
